روشنایی تلویزیون یا BRIGHTNESS در تلویزیون
یکی از مؤلفههای مهم و در عین حال کاربردی و بسیار تعیین کننده در تلویزیونها میزان روشنایی آنها میباشد؛ چنانچه یک تلویزیون از وضوح بالایی برخوردار بوده اما اگر قادر به نمایش محتوا با میزان روشنایی دلخواه نباشد نمیتواند بیننده را راضی نگه دارد. لذا ما در این مطلب از سلام بابا ضمن پرداختن به اهمیت روشنایی تلویزیون، نحوه تنظیم کردن آن بسته به فضای اتاق را به طور کلی برای شما توضیح میدهیم.
قبل از پرداختن به هر نکته ای بهتر است شما را با دو واحد رایج در این زمینه آشنا کنم یکی Nits و دیگری Lumens؛ به زبان ساده Nits میزان نوری که صفحه نمایشگر به سمت چشمان شما ساطع میکند را اندازه گیری کرده و Lumens یک اصطلاح کلیتر است که میزان نور را توصیف می کند(توضیحات بیشتر در پاراگراف های پایینی داده شده است.). از مهمترین ویژگیهای یک تلویزیون با روشنایی بالا، به نمایش گذاشتن محتوا در نور زیاد است بدون اینکه تصویر به اصطلاح شسته شود. تلویزیونهایی با روشنایی بالا بهترین انتخاب برای پخش محتواهای HDR بوده، البته برای افرادی که عادت دارند در محیط تاریک به تماشای تلویزیون بپردازند فرقی نمیکند که روشنایی تلویزیونشان 600 نیت (در OLEDها) یا بالاتر از 1500 نیت (در بعضی از LEDها) باشد.
تحقیقات Dolby نشان میدهد که یک محدوده روشنایی ایده ال برای تلویزیون که هم در روز و هم در شب روشنایی مناسبی داشته باشد حدوداً 10000 nits است. البته تمام پنلها یا صفحه نمایش تلویزیونها مثل هم عمل نمیکنند به طور مثال LEDها زمانی که روشنایی آنها فراتر از 200 نیت باشد، شروع به افزایش تیرگی سطح میکنند.
چگونگی تنظیم روشنایی تلویزیون
معمولاً هرچه روشنایی یک صفحه نمایش بیشتر باشد بهتر عمل میکند اما باید به این مسأله نیز توجه کرد که روشنایی بیش از حد، باعث میشود تا شما قسمتهای تیره تر تصویر را کم رنگ تر ببینید؛ البته این نکته هم قابل ذکر است که نور بسیار بالای تلویزیون باعث خستگی چشم نیز خواهد شد. توجه داشته باشید که تنظیم خودکار روشنایی نیز برخلاف تصور عموم نور صفحه را براساس نوع محتوای ورودی تنظیم میکند نه میزان روشنایی محیط؛ به طور مثال در صورت فعال بودن گزینه روشنایی خودکار، شما با وصل کردن کنسول خود به تلویزیونهای هوشمند شاهد کاهش نور پس زمینه خواهید بود هر چند که نور اتاق نیز زیاد باشد.
تنظیم روشنایی کار دشواری است چون نمیتوان با اکتفا کردن به یک تصویر یا سکانس فیلم این کار را انجام داد بنابراین اگر میخواهید خودتان این کار را انجام دهید، تا حد ممکن از تصاویر ترکیبی استفاده کنید که هم صحنه روشن داشته باشند و هم صحنه تاریک؛ برای این کار ابتدا درخشندگی صفحه را به پایینترین حد برسانید، سپس با نگریستن به هر دو صحنه تاریک و روشن میزان روشنایی را افزایش دهید تا حدی که نقاط تاریک رنگ سیاه خود را حفظ کنند و در عین حال واضح به نظر برسند. البته کار آسانتر این است که به تنظیمات پیش فرض موجود نگاهی بیندازید و آنها را مطابق با تلویزیون خود شخصی سازی کنید. البته این نکته را مد نظر داشته باشید که هر چه روشنایی افزایش یابد میزان مصرف انرژی و به تبع هزینه تمام شده نیز بیشتر میشود.
روشنایی تلویزیون چه اهمیتی دارد؟
در نگاه اول شاید قابلیت یک تلویزیون در میزان نورپردازیش زیاد جلب توجه نکند اما گاهی اوقات همین مسئله نه چندان بزرگ میتواند اعصاب خردکن باشد. اگر تلویزیون شما در یک محیط تاریک یا بدون پنجره قرار داشته باشد باید بگویم این مسئله زیاد خودنمایی نخواهد کرد اما اگر قرار است تلویزیون شما در کنار پنجره و یا در محیط باز باشد میتوان گفت یکی از مقولههای بسیار مهم در حین خرید تلویزیون یا تنظیم آن، میزان روشنایی میباشد.
پس حتماً در حین تنظیم میزان روشنایی مواردی همچون نور محیط، محتوای به نمایش درآمده، تعداد پنجره اتاقتان و نوع تلویزیون را مدنظر داشته باشید؛ به طور مثال افرادی که مایل به تماشای محتوای HDR یا بازیهای فوتبال و هاکی هستند باید روشنایی را اندکی بیشتر افزایش دهند و یا هر چه تعداد پنجرههای اتاق بیشتر باشد به تبع میزان نور محیط نیز بیشتر بوده پس باید میزان روشنایی نیز در این مورد نسبت به حد معمول بیشتر در نظر گرفته شود. همچنین خروجی LEDها و LCDها در مقایسه با OLEDها و تلویزیونهای پلاسما شفافتر می باشد که این نیز تعیین کننده خواهد بود.
ساده ترین راهکار در مواقعی که احساس می کنید صفحه تلویزیون به حد کافی روشن نیست؛ کاهش میزان روشنایی اتاق با خاموش کردن چراغها در شب و یا کشیدن پردهها در روز میباشد. البته شرکتهای تولید کننده تلویزیون پیشنهاد میکنند برای تثبیت میزان روشنایی تلویزیون، در 100 ساعت اولیه کار کردن با آن، در میزان روشنایی تصویر تغییری ایجاد نکنید. همچنین اگر علاقهمند به بالا بردن کیفیت تصویر تلویزیون خود هستید می توانید به مقاله “بالا بردن کیفیت تصویر تلویزیون“ سری بزنید.
تنظیمات روشنایی تلویزیون
تلویزیون شما بسته به مدل و برند آن ممکن است دارای ویژگیها و قابلیتهای متفاوتی برای کمک به پردازش تصاویر و فیلمها باشد ولی یکی از مهمترین مواردی که باید پس از خرید و راه اندازی تلویزیون مدنظر داشت تنظیمات مربوط به روشنایی و وضوح آن می باشد. در ادامه ابتدا به موارد کلی اشاره کرده سپس تنظیمات متناسب با هر برند را شرح داده اما حتماً این نکته را در نظر داشته باشید که ممکن است اعداد و عبارات به کار رفته در تلویزیون شما با اصطلاحی دیگر بیان شده باشد یا اعداد به صورت درصد و یا در بازه ای از 10 یا 20 قرار گرفته باشند.
Mode(تنظیمات) | حالت یا مقدار مورد نظر |
Picture mode(حالت تصویر) | Cinema یا Movie |
Backlight(نور پس زمینه) | %100 |
Brightness(روشنایی) | %50 |
Contrast(کنتراست) | %100 |
Sharpness(شفافیت) | %0 |
Gamma(شدت رنگ) | 2.2 |
Hue(رنگ مایه) | %0 |
Tint(ته رنگ) | %50 |
Color(رنگ) | %50 |
از دیگر تنظیماتی که باید به آن توجه نمود سایز تصویر میباشد که ممکن است با عناوینی همچون Picture Size، َAspect Ratio یا Overscan مطرح شده باشد که به ترتیب برای سامسونگ بر روی Screen Fit، برای ال جی بر روی Just Scan و در تلویزیون های سونی بر روی Wide Mode حالت Full و Display area را بر روی Full Pixel تنظیم می کنیم.(در مواردی معدود از تلویزیونها که از Overscan به صورت پیش فرض استفاده شده باید آن را Off(خاموش) کنید.)
تنظیمات روشنایی تلویزیون ال جی
برای این منظور ابتدا وارد منو تلویزیون ال جی شده، از قسمت تنظیمات گزینه Picture را پیدا کرده و سپس به وسیله آیتم Brightness میتوانید با توجه به میزان نور محیط آن را تنظیم کنید اما با توجه به جدول زیر بهترین مقدار برای این شاخص در اتاقهای روشن و تاریک 50 بوده چون مقدار کم آن صفحه را تیره و مقدار بالای آن نیز، نقاط تاریک محتوا را تا حد زیادی نامعلوم خواهد کرد.
- برای وضوح و روشنایی بیشتر حتماً آیتم های Super Resolution ،True Motion ،Dynamic Color ،Motion Eye Care، Clear White و Real Cinema را بر روی Off قرار دهید.
Mode(تنظیمات) | محیط هایی با نور طبیعی | محیط هایی با نور چراغ | محیط های تاریک |
Color(رنگ) | 70 | 50 | 50 |
Tint(ته رنگ) | -0- | -0- | -0- |
Contrast(کنتراست) | 100 | 85 | 85 |
Sharpness(شفافیت) | 30 | 25 | 10 |
Brightness(روشنایی) | 50 | 50 | 50 |
Backlight(نور پس زمینه) | 100 | 80 | 80 |
color temperature(دمای رنگ) | C50 | C20 | -0- |
اگر فضای مورد نظر شما پنجره های زیادی دارد و یا نور خورشید مستقیماً به درون آن میتابد از تنظیمات محیطهایی با نور طبیعی و در غیر اینصورت از تنظیمات محیطهایی با نور چراغ استفاده کنید؛ چنانچه جزو افراد علاقمند به تماشای برنامه های تلویزیونی در تاریکی هستید از تنظیمات محیط تاریک بهره ببرید.
تنظیمات روشنایی تلویزیون سامسونگ
در تلویزیون سامسونگ قبل از تنظیم روشنایی حتماً گزینه Eco Sensor یا Adaptive Brightness را خاموش کنید چون این گزینهها میتوانند به صورت خودکار میزان نور پس زمینه و روشنایی را تغییر دهند. برای تنظیم روشنایی تلویزیون سامسونگ همانند تلویزیون ال جی سعی کنید ابتدا یک تصویر یا سکانسی را انتخاب کنید که دارای نقاط روشن و تاریک باشد تا به نحو احسن بتوانید میزان روشنایی را تنظیم کنید ولی بالا بردن روشنایی بیشتر از مقادیر 60 می تواند نقاط تیره را بسیار روشن کند.
- برای وضوح و روشنایی بیشتر حتماً آیتم های Gamma ،Flesh Tone ،Dynamic Contrast ،Black Tone Motion Lighting ،Digital Clean View و Smart LED را بر روی Off و یا صفر قرار دهید.
تنظیمات روشنایی تلویزیون سونی
نکتهای که ابتدا باید در مورد تلویزیونهای سونی بدانید این است که در آنها گستره روشنایی بین صفر تا 50 میباشد و علاوه بر این آیتم Black Level نیز در میزان روشنایی آن دخیل بوده که میتوانید آنرا بین صفر تا صد تنظیم کنید ولی هر چه این میزان بیشتر شود به میزان تیرگی صفحه نیز به همان اندازه افزوده خواهد شد. اگر میخواهید از تلویزیون سونی برای محیط تاریک استفاده کنید میتوانید میزان روشنایی را بر روی 1 قرار دهید که میزان درخشندگی آن حدود 100cd/m2 میباشد؛ البته میتوان آیتم Motionflow را از حالت پیش فرض بر روی Clearness تنظیم کرد تا از درخشندگی صفحه نیز از این طریق کاست.چنانچه نور محیطی محل، در حد متوسطی بوده میتوانید میزان روشنایی را بر روی 9 قرار دهید که در این حالت میزان درخشندگی به 200cd/m2 میرسد؛ اما اگر محیط خیلی روشن است مثلاً تلویزیون در محیطی باز قرار گرفته باشد شما میتوانید آن را روی بیشترین حد(Max) بگذارید.
- این آیتمها میتوانند از میزان روشنایی و وضح تلویزیونهای سونی بکاهند پس میتوانید آنها را خاموش کنید:
Mode(تنظیمات) | حالت یا مقدار مورد نظر |
MPEG Noise Reduction | Off |
Dot Noise Reduction | Off |
Auto Light Limiter | Off |
Smooth Gradation | Off |
Reality Creation | Off |
Detail Enhancer | Off |
Black Corrector | Off |
Edge Enhancer | Off |
Clear White | Off |
CineMotion | Off |
Motionflow | Off |
Live Color | Off |
SBM | Off |
علت کم نور شدن تلویزیون
گاهی پس از روشن کردن تلویزیون متوجه میشوید که نور صفحه به شدت کاهش یافته و یا شاید این پدیده در هنگام تماشای برنامههای تلویزیونی برایتان رخ بدهد اما دلیل آن چیست؟ در تلویزیونها مخصوصاً در مدلهای جدید عرضه شده به بازار قابلیتهایی تعبیه شده که میتوانند به صورت خودکار از میزان وضوح و روشنایی تصویر بکاهند که بیشتر به منظور صرفه جویی در برق بوده و عمدتاً این پدیده توسط آیتمهای اقتصادی و یا کاهنده مصرف انرژی در تلویزیون صورت میگیرد.
ابتدا وارد منو تلویزیون خود شده و گزینههای مربوط به صرفه جویی در انرژی را پیدا کنید که تحت عناوین مختلفی همچون Energy saver، Energy saving، power saving mode، Eco Solution بسته به مدل و برند تلویزیون شما وجود دارد( غالباً دسترسی سریع به آن از طریق ریموت و با دکمه ی سبز حاوی لوگو برگ تعبیه شده) سپس آن را غیرفعال کنید و چنانچه دوست دارید قابلیتهای صرفه جویی در انرژی فعال بوده اما زیاد از روشنایی نمایشگر نکاهد آن را روی حداقل یا Min قرار دهید؛ همچنین حالت تصویر نیز تا حد زیادی در میزان روشنایی صفحه تأثیر گذار میباشد به نحوی که بعضی تنظیمات همچون حالت بازی یا مانیتورینگ کامپیوتر، برای کاستن از میزان لگ و تأخیر در پردازش از روشنایی تلویزیون میکاهند.
اگر بعد از انجام این کارها هنوز تلویزیون شما به روال عادی خود برنگشت؛ آن را به تنظیمات کارخانه بازگردانید و به وسیله تنظیمات موجود در مطالب فوق آن را دوباره بهینه سازی کنید.
مقایسه واحدهای Candela ،Lumen ،Nit و Lux
واحد روشنایی نیت
تصور کنید تلویزیون شما همانند خورشیدی باشد که نور خود را بر روی شما ساطع می کند، Nit واحدی است که میزان نور تابیده شده بر روی چشمان شما را از طرف صفحه نمایش تلویزیون در یک محدوده بیان میکند که به طور تخصصیتر یک نیت برابر است با نور خروجی از یک کاندلا در متر مربع(cd/m2) و در کل به قدرت، سایز منبع، فاصله و اندازه جسم نیز بستگی دارد.
واحد روشنایی لومن
واحد Lumen یک واحد کلی برای توصیف خروجی نور میباشد که فقط به قدرت منبع بستگی دارد و بیشتر برای ویدئو پروژکتورها به کار برده میشود. تفاوت ریاضی دو واحد Lumen و Nit قدری پیچیده بوده و در این مجال نمی گنجد اما همین نکته را بدانید که 1 نیت، نور بیشتری نسبت به 1 لومن منتشر میکند.
- چنانچه توان خروجی یک تلویزیون یا ویدئو پروژکتور 1000 نیت یا لومن بوده این بدان معنا نیست که تمام وقت این خروجی را به نمایش میگذارد بلکه با تاریک و روشن شدن محتوای به نمایش درآمده، تنوع رنگ ها نیز تغییر کرده که بسته به آن، این شاخص نیز بالا و پایین میرود.
واحد روشنایی کاندلا
Candela که تا حد زیادی از واژه Candle یا شمع الهام گرفته از جمله یکاهای شدت نور بوده که تعریف کاملتر آن، میزان چگالی نور منتشر شده از منبع تولیدکننده میباشد که به قدرت منبع، سایز و فاصله جسم وابسته بوده و به زبان بسیار ساده میتوان بیان کرد که یک شمع معمولی تقریباً یک کاندلا شدت نور دارد.
واحد روشنایی لوکس
Lux هم از دیگر واحدهای مطرح شده در این زمینه بوده که اگر شما لومن یا نور خروجی را به یک سطح مشخص محدود کنید در واقع از این واحد استفاده کردهاید که یکای آن نیز Lumen/m2 میباشد که به قدرت و سایز منبع بستگی دارد.